zorg

Weer een paar drukke dagen achter de rug. Dinsdag hadden we onze 5de destructieve bevallig, vorig jaar niet een! ‘s Middags heb ik Tenaw weer geassisteerd in wat we dachten een geperforeerde blinde darm maar het bleek een gat in de maag. Veel pus in de buik!! Hij heeft keurig geopereerd en ik vond het ook erg leuk om te assisteren! De jongeman keek de volgende dag weer helder uit zijn ogen. Hoe komt iemand van 20 jaar aan een maagzweer vroeg ik me af. Nu blijkt dyspepsia (maagklachten) hier no 1 op de lijst van klachten op de OPD! Komt door het scherpe eten zeggen ze…..

De chirurgie begint langzamerhand te lopen. Het zijn meestal”minor”cases, maar een hoop ellende zie je voorbij komen, grote abcessen, wonden die slecht genezen, veel steekwonden en ongevallen. Een jongetje was uit een boom gevallen en had een pneumothorax(lucht in de longen) als hij hoestte kwam er long weefsel uit!! Tenaw heeft veel ervaring , maar steeds weer verrassingen en improvisatie. Vandaag werd de drain bij dit jongetje verwijderd, veel pijn. Ik dacht laat ik iets leuks aan hem geven, een knuffel konijn, maar hij schrok zich wezenloos! Onze westerse ideeen ook. Er zijn acht bedden op de surgical ward- vraag niet wat voor bedden- en die liggen over het algemeen allemaal vol. Wat me daar zo opvalt is hoe zorgzaam familieleden zijn. Dat was me bij de zwangere patienten ook al opgevallen, maar daar nog meer. Een oudere man , die echt teder door zijn zoons verzorgd wordt. Een vrouw die nauwelijks kan lopen wordt door familieleden ondersteund. Het is aandoenlijk om te zien. kraamvisite

OPD                 Shewaye met Tigist

Gisteren ok weer een bijzondere dag . na een rustige ochtend zijn we naar de markt geweest. Op de terugweg liepen we langs Shewaye, want zij zou ‘smiddags bij ons komen schoonmaken. Haar zusje Tigist, 6 jaar was net ergens van afgevallen en leek een gebroken arm te hebben. We hebben haar meegenomen naar de OPD . Het process van inschrijven (30 birr-1/2 uur ) rontgen foto (34 birr na 1 ½ uur wachten en half uur op ontwikkelen wachten) mee gemaakt. Conclusie: gebroken, dubeel fractuur. Toen bleek er geen gips te zijnen moest ze weer twee uur wachten, kwam uit de store, maar de man met de sleutel was even weg. Kortom. ‘s avonds om 7 uur zat het gips erom, en dit alles voor het totale bedrag van 5 euro! Ondertussen was ik op en neer naar de afdeling geweest, maar heb ook het komen en gaan op de OPD geobserveerd. Soms ligt er iemand op een bed en denk ik: is er iemand die er naar kijkt? Uiteindelijk worden ze wel allemaal gezien. Er was ook een hele zieke jonge vrouw( aids) die later overleed. Terwijl we daar zaten was er opeens beroering bij de afdeling waar ze was opgenomen. Luid gejammer, vrouwen die zich op de grond wierpen, indrukwekkend om mee te maken. Nog geen uur later kwam een bus aangereden, haar lichaam werd bovenop de bus vastgesjord (sic!)en alle inmiddels gearriveerdde familie en vrienden reden in de bus weg naar haar dorp. Men wordt hier meteen begraven.

Nog een anecdote van de verloskamer. Bij een bevalling was een episiotomie gezet met de opmerking : harmfull traditional practice. Toen ik vroeg wat ze daarmee bedoelden bleek het om een besneden vrouw te gaan, die te nauw was en daarom een knip moest hebben. Kennelijk wordt dat zo genoemd dus. We hebben ook een baby met open rug gehad deze week, een flink defekt en al gedeformeerde benen. Zal wel niet lang leven, Wat de moeder doet als ze thuis komt ,weten we niet.  Ook nog een vrouw van 21 jaar gezien ,met 1 kind, door haar man verstoten, Ze heeft een enorme verzakking! Te verhelpen met een ring. Wat is haar toekomst? Zoveel verhalen zijn er te vertellen! Gisteren wilden we aan het eind van de dag een keizersnee doen bij een zeer dikke vrouw, familie van een van de ziekenhuis medewerkers. Bleek de anaesthesist niet aanwezig, wegens sterfgeval naar een naburig dorp vertrokken, zonder ons te melden. De ziekenhuis auto was met de direkteur naar Addis. Uiteindelijk mochten we van hem de ambulance gebruiken om haar naar Bahir Dar te brengen (150 km slechte weg) twee kilometer voor Bahir Dar beviel ze in de ambulance, gelukkig was een midwife meegereden. Rechtsomkeerd naar huis en thuis afgeleverd. Drie mensen die getoucheerd- inclusief mijzelf!- hadden, waren overtuigd dat deze vrouw niet vaginaal kon bevallen. Zo zie je maar weer . uiteindelijk toch weer iedereen tevreden, ook de anaesthesist, die vanmorgen zei: ik hab haar een keizersnee bespaard! Dit is de tweede keer dat de direkteur met de auto naar Addis was, toen ik vroeg wat hij had gedaan meldde hij: personal reasons! Vorige week was hij voor een examen naar Jimma geweest, voorbij Addis. Dit heeft hij niet gehaald en is helemaal van slag. Public health/NGO baan was zijn kans hier weg te gaan. Gaat dus voorlopig niet door, misschien beter voor het ziekenhuis..

Daarnet is een vrouw naar huis gegaan, die heel verweg woont-althans 3 uur lopen. De familie heeft hout gehakt op het ZH terrein en een brancard geimproviseerd. Voor ze gaan lopen werd nog even injera gegeten .Handen wassen, uit en fles water-wordt altijd gedaan, hoe weinig water eer ook is.Goed ritueel!. Toen ik een foto maakte wilden ze allemaal een foto. Dat is hier zo anders dan in vele andere landen, waar ze weigeren of om geld vragen. Als ze zichzelf terug zien wordt er vreselijk gelachen en moet iedereen eromheen komen kijken.

 

 

 

 

injera voor de dragers 

poseert voor de foto

 

 

 

Een bijzonder land en bijzondere mensen!