chicken

buying

beautifull coq!

killing

preparing

and eating

hoofdstraat van Mota ,met vele kleine winkeltjes

Het zijn alweer de laatste dagen hier. Wat is het omgevlogen. Een maand is ook wel erg kort, of eigenlijk bijna 6 weken. Het duurt even voor je je draai gevonden hebt, maar de laatste tijd krijg ik steeds meer contacten met leuke mensen. Van de week hebben we eindelijk een keer  kip gegeten! Eerst een kip gekocht met Agrew, onze moslim dokter en zijn vriend Sabai, die hoofd van de OPD is. Na wat afgekeurde kippen, ben ik weggegaan, want de prijzen werden opgedreven door mijn aanwezigheid//Faranji prijzen! Daarna werd het een stuk goedkoper, een mooie haan gekocht. Die is vervolgens geslacht door Agrew en Anna samen, waarna er een vrouw kwam die hier op pharmacie werkt om te helpen plukken en ontleden. Uiteindelijk ´s avonds met een aantal muslim collega´s uit het ziekenhuis een injera  met  Dorowat  gegeten, wat hier een echt feestmaal is. Heerlijk om weer een stukje kip te kluiven! Het was erg gezellig. 

Gisteren viel me opeens op hoe vaak ik aangesproken wordt als ik hier op het ziekenhuis terrein rondloop. Mensen met allerlei kwalen komen naar me toe, ze denken dat de witte dokter alwetend is.  Een man met oogproblemen, een vrouw met pijn aan haar borst, waarbij haar echtgenoot een snijdende beweging maakt. Ook een echtgenoot van een eerder geopereerde patiënte, die op zijn buik wees en een heel verhaal hield. Ik dacht dat het niet goed ging met zijn vrouw, maar het bleek om iemand in zijn omgeving te zijn die een gezwel in de buik had, en die ik ook moest opereren. Met behulp van een langslopende verpleegkundige die engels spreekt verwijs ik ze dan maar naar de poli.

De laatste dagen zijn rustig, wat gewone vlotte bevallingen, waar ik verder niets mee van doen heb. Weel nog een spannende stuitbevalling gehad, van een vrouw die haar eerste kind kreeg en de baby met de voeten eerst kwam. Zou in Nederland nooit geaccepteerd worden, maar hier kan je bij een meisje van 16 , die haar eerste kind krijgt beter geen keizersnee doen. Het liep allemaal goed af gelukkig.

En vandaag toch weer twee ernstig zieke zwangeren, een Preeclamptische dame met bloeddruk van 170 -140 bij binnenkomst, 28 weken! Is onder controle en een jong meisje die 34 weken zwanger is en bol staat van het oedeem en normale bloeddruk en urine heeft, -alleen ernstige bloedarmoede, HT 13% zoiets als een HB van 3 of 4 schat ik , de familie is verzocht bloed te geven. Wij kunnen nog steeds geen laboratorium doen hier.

We gaan nu afscheids eten van Anna morgen verder

medische zaken

Verloskamer, waar de studenten verloskunde alleen maar in de weg lopen, Ze weten, kunnen en snappen niets. Moeten in 3 maanden op pad als verloskundige!!!

Vandaag wil ik een wat medische georiënteerde blog maken voor de medisch geïnteresseerden onder mijn volgers. We maken hier heel wat avonturen mee, en er moet veel geïmproviseerd. Het moeilijkst vind ik dat je geconfronteerd wordt met onverwachte situaties en snel moet beslissen. Veel van de vrouwen die hier komen hebben geen ante natal care gehad en de duur van de zwangerschap is vaak onbekend. We zijn ook al diverse malen geconfronteerd geweest met onverwachte tweelingen. De eerste keer deed ik een sectio wegens cord prolaps en zag een a terme buik met positieve harttonen, bleken er twee kleine kindjes te zijn, die niet levensvatbaar waren! Oeps!!!Er is wel een echo, maar die staat op een echokamer, en is moeilijk te verplaatsen. Later heb dat wel steeds gedaan, maar kost een hoop ellende, demeeste stopcontacten op de kamers doen het niet en die op de ech kamer wordt voortdurend gerepareerd. Lijkt nu al een tijdje goed te gaan. Maintenance is een probleem hier. Dan was er ook nog een `verhaakte` tweeling met de voet van de tweede voor het hoofd van de eerste. Bij geen van beiden zagen we hartactie. Vanwege deze situatie deed ik toch maar een keizersnee en bleek de bovenste nog te leven en is het goed gaan doen. Dit zijn dus allemaal dames die hevig in partu binnenkomen en waar je snel een beslissing moet nemen. Wat betreft moeilijke sectio´s is hier een goede leerschool! We hadden een sectio waar het kind in voetligging, met de rug achter lag en nauwelijks te draaien, twee keer een stuitextractie bij dwarsligging gedaan een placenta praevia hebben we ook gehad, dit kind heeft het helaas niet gehaald. Deze week hebben we ook twee bijzonder casus gehad: de eerste een HIV positieve vrouw met haar eerste zwangerschap. Ze ontsloot snel maar was niet in staat te persen, en probeerde het ook niet, Ze had vorige maand een pneumonie gehad en was in niet al te beste conditie. Toen zakten de harttonen en heb ik geprobeerd een vacuüm en(hoge)forceps maar het lukt niet . Toen riep ik we moeten een keizersnee doen en snel, harttonen inmiddels zo’n 20 min 40-60!! Het team was redelijk snel ter plaatse( is vaak tussen 30 en 45 min), maar de plaatselijke verloskundige zei dat we het maar beter niet moesten doen, het kind had een slechte prognose, de moeder een slechte conditie en geen geld –dit zijn patiënten die van mij een briefje krijgen 24 hours free care- Hierna een discussie ook met de anaesthesist en besloten af te zien van de sectio en na overlijden van het kind een craniotomie te doen. Dit zou dan mijn eerste craniotomie worden. We wachten af en na een half uur komt de verloskundige melden dat de cortonen weer goed zijn: 110. Wat nu, wat voor beschadiging heeft het kind gehad. Maar daar de harttonen goed blijven doen we toch maart een keizersnee en zie daar een fit kind, wat nu goed drinkt aande borst van deze zieke moeder. Een ander speciaal geval: er komt een pte met haar tweede zwangerschap, eerste was een SC ivm hoogstaand hoofd nu weer bij 7 cm. Dus weer SC, ze vraagt om een tubaligation(sterilisatie) wat merkwaardig bij tweede kind, maar ook tweede sectio, dus zo geschiedde. Na de bevalling wil ze de baby niet hebben en wil deze aan ons de witte dokters geven, omdat ze geen geld heeft dit kind op te voeden. Dit was ook de achterliggende gedachte voor de sterilisatie. Ze weigert dit kind borstvoeding te geven, wat betekent dat deze baby geen levenskans heeft. We praten op haar in ,beloven te informeren naar adoptiemogelijkheden, hetgeen hier niet zomaar te regelen blijkt , ik geef haar wat babykleertjes en onze GP( die ik erbij gehaald had om te vragen over de adoptie) heeft nog een heel gesprek dat het zondig is je kind niet te voeden . Kortom de volgende dag ligt ze lekker te zogen en mag het kind bij hun blijven. Heeft een hoop energie gekost. Diezelfde dag doen we nog een vacuum forceps bij en moeder die haar eerst kind krijgt. Met veel moeite geboren, goede hartactie, maar verder geen leven! 20 minuten beademd op de ballon, nog steeds geen ademen. Af en toe een gasp. Dan zegt Anna de verloskundige, ik ga dit kind hier niet zomaar laten liggen en stopt het onder haar T-shirt. Als Oma binnenkomt gaat het kind onder haar jurk kangeroe-en. Nog steeds goede hartactie, verder niets. Is helaas inde loop van die nacht overleden. Vorige week heb ik ook nog een laparotomie gedaan bij een oudere vrouw meteen ovarium cyste, die helaas maligne bleek en erg verbakken was. Omdat we hier geen bloed of IC hebben , is de buik onverrichter zake weer gesloten. Erg frustrerend. Oncologie kennen ze hier nog nauwelijks, alles moet naar Addis Addeba, wat maar weinigen kunnen betalen. We hebben een paar keer dames op de afdeling gehad die eigenlijk op een IC moeten liggen, en nauwelijks bewaakt worden. Maar het menselijk geslacht is sterk hier. Behalve de eerste maternale sterfte is er geen weer geweest, wel twee eclamptische dames,bij 1 vreesde ik ook voor haar leven, maar die is wonderwel opgeknapt, na 2 dagen subcomateus hier te hebben gelegen. En dan is er nog de successtory van de drieling. Er is er helaas een overleden , de andere twee maken het goed. Moeder was hier even opgenomen met bloedverlies, 3 weken postpartum ,waarvoor curettage. Het is ongelooflijk als je die klein ziet, 3 weken oud, geboren bij 32 weken. Wordt door oma gewassen. En zo kan ik nog lang doorgaan me anecdotes. Iedere dag is weer een verrassing. Helaas zit het er alweer bijna op, delaatste week alweer!

de baby van 32 weken, 3 weken oud, in bad gedaan door oma. Het ging zo snel dat de foto niet scherp is. Jammer, zou mooi geweest zijn voor de neonatal care!

Het ligt vol!!!

We hadden vanmiddag opeens water uit de kraan!De technicus van het ziekenhuis heeft zich over onze waterleiding en tank gebogen en kwam ons vertellen dat er water was. De kraan aangezet, en zowaar...... Maar in de badkamer lekten alle leidingen, ook als de kraan dicht stond, dus die toevoer hebben we maar weer dichtgedraaid. Het stond blank , dus ik noest dweilen. Verder hadden we vandaag weer een etentje hier op mijn kamertje, met dr Melesse, Sowaye (die hier ook de was doet en schoonmaakt) en Moges (de student die ons altijd van water voorziet) Hij was heel blij dat hij vannacht door kon slapen, want zondagochtend om 5 uur gaat hij altijd naar de kerk, een dienst die 3 tot 4 uur duurt. Hij is evenals Melisse een zeer gelovig persoon. Hij vult onze emmers zondag, woensdag en vrijdag heel vroeg in de ochtend want dan schijnt er ergens een kraan open te gaan voor het ziekenhuis. We hebben alle emmers kunnen vullen , toen was de tank denk ik leeg, want nu komt er geen water meer uit de kraan. Maar voor even was het toch wel heel bijzonder om de kraan te kunnen gebruiken. En we zijn inmiddels zo aan de emmers gewend dat we die toch ook weer pakken om de handen te wassen. Ben benieuwd wanneer de tank weer vol zal zijn.

Vandaag weer uitgebreid opde markt geweest en heb wat mandjes gekocht en een lokaal koffiepotje. Alles lokaal, toch prachtig handwerkWe hebben voor vanavond boodschappen gedaan, maar ook voor maandag want dan gaan we samen met de moslim dokter een kip slachten en komen twee verpleegkundigen voor ons koken!Eindelijk weer een stukje vlees. Ik heb overigens wel yoghurt en melk kunnen kopen e al twee keer paneer gemaakt (indiase kaas) en dit weekend is er iemandnaar Bahir Dar en neemt blikjes sardien voor ons mee. Zo redden we het dus prima hier en val ik nog steeds niet af! Op het ziekenhuis was het gelukkig rustig vandaag en heeft iedereen een beetje bij kunnen komen van de afgelopen dagen.

Mandenen Katoen op de markt en een prachtige mand bij iemand thuis

Als gelovige Ethiopiers langs een kerk ingang lopen , dan wordt het het hek ik meen drie keer gekust en er wordt een aantal keren gebogen. Wat anders dan het kruisje slaan bij het binnenlopen van de katholieke kerk. Hier een hele klas tegelijk. Ik zou eigenlijk her ritueel moeten filmen, maar dat durf ik niet zo goed, vind ik toch wat genant. Ook als men een priester op straat tegenkomt, wordt een heel ritueel uitgevoerd

volgende keer meer

We hebben hier drie dagen geen internet gehad en het is al 3 dagen regenachtig. Of het een met het ander te maken heeft weet ik niet. Maar telecom heeft z´n best gedaan en we hebben weer contact met de wereld. Op het ziekenhuis is het ook ontzettend druk geweest, het regent nu ook keizersnedes, 3 per dag, ook de afgelopen dagen, enkele erg ecompliceerd, afwijkende liggingen, slechte babies, maar weer levensreddend geweest, helaas op 1 kindje na, die heeft het niet gehaald. Langzamerhand ben ik ook best wel moe, en we hebben net 23.00 nog even snel een gebakken eitje gegeten. Bij de laatste CS dacht ik bijna flauw tevallen van de honger! Als het vannacht maar weer rustig is. Op dit moment regent het weer flink, normaal nooit indeze tijd! Vanmiddag een paraplu gekocht. Als je overhet paadje naar het ziekenhuis loopt zitten er kluiten aarde onder je schoenen, in de echte regentijd, juli/augustus schijn je echt door de modder te moeten waden,er staan ook laarzen hier! nog een paar plaatjes: ze staan nu in goede volgorde, maar bij opsturen gaat er soms iets mis
ziekenhuis kantine: cola, fanta en thee, witbrood of droge samosa, maar wel altijd erggezellig

vorige weekvoetbalwedstrijd staf ziekenhuis tegen staf techn school, verloren met 1-2. Jammer anders hadden ze een groot exemplaar van deze foto gekregen

ingang voetbalveld

De vrouwen hier dragen hun kind in een speciaal soort leren schort, verssierd met kauri"s, ter bescherming van de baby

het leven in Mota

´smorgens begin ik altijd met een ontbijtje en een kopje thee op mijn terrasje aan de voorkant, met een practig uitzicht, in de ochtendzon. Dit is het enige moment dat het lekker is in de zon te zitten, al snel wordt het te warm. (s nachts koelt het af tot 16 graden overdag wordt het 25/26 graden)Daarna gaan we visite lopen .'s ochtends zijn er veel echo's van zowel de OPD(polikliniek) als de ANC(antenatalcare). We hebben eigenlijk steeds wel 2 of 3 ernstig zieke patienten liggen, nu ook weer een vrouw met een zwangerschapsvergiftiging die thuis 24 uur gestuipt heeft en met een omweg via een health centre 2 dagen later hier aan komt. Is er slecht aan toe, hopelijk overleeft ze. we hebben alles gedaan wat we konden. En dan ook nog iemand met in het kraambed een ernstige sepsis(bloedvergiftiging) gaat ook nog maar matig. Morgen ga ik een gynaecologische patiente opereren met een groot gezwel in de buik.
Vorige week had ik een tijdje erge last van allerlei insectenbetenen wilde ik een antihystaminicum tegen dejeuk halen bij de apotheek. Maar dat gingzomaar niet, ik moest met eerst inschrijven -heb dus een eigen file nu. Het was wel leuk om die hle procedure, van het ene loket naar het andere , mee te maken. Heb nu ook de Cardroom gezien. Hoe ze daar kaarten kunnen terug vinden! Hierna heeft mijn collega dr Melisse (re) mij de medicatie voorgeschrevenen kon ik die bij de apotheek gaan halen. Alles ging wel 10mkeer zo snel als bijde patienten, voorrangsregel! Links zit Abebaw, een van de verloskundigen. Ze vonden het allemaal prachtig







Dit weekend was een feest weekend, omdat we halverwege de vasten zijn. Van de twee maanden voor pasen is er nu een om.We werden overal voor koffie rituelen uitgenodigd. Dat is niet zomaar een kopje koffie drinken!! Een koffie ritueel neemt ongeveer 3 uur in beslag. Er wordt eerst koffie geroosterd, gemalen/gestampt en dan gekookt. Dit alles op een uitstalling van gras of en groen matje, er wordt wierook gestookt, en er is een tafeltje waar in een laatje de kleine kopjes zitten. en met een practig aardenwerk koffiepotje op eenhoutskoolvuurtje. Ondertussen wordt speciaal brood geserveerd, gebrande nootjes of popcorn met nouk, een mengsel van nigerzaad en suiker en dan de injeera. daarna is er dan koffie. Suiker is eenverhaal apart hier, hoe het precies zit is me nog niet helemaal duidelijk. De regering heeft besloten dat er alleen ethioische suiker gebruikt moet worden, de import is gestopt en de winkels die suiker verkopen moeten een dure license hebben. Gevolg is dagt er zwarte markt voor suiker is, wij proberen steeds ergens iets te kopen, ook voor onze stafleden en studenten, maar tot op heden is dit ook nog niet gelukt. We werden steeds weernaar een plek gestuurd waar het dan wel te verkrijgen was, mar danwas het weer op. Dit is voor de bevolking erg naar, want ze drinken allemaal veel suiker in de koffie. Maar ze zijn niet rebels is ons uitgelegd, ze gaan niet de straat op om te protesteren. Goed, dit weekend hebben we dus 4 van die rituelen gehad en ik ben weer wat kilo's aangekomen denk ik!! En langzamerhand heb ik wel zin in een stukje vlees. We gaan een dezer dagen de moslimslager zoeken, die in het dorp schijnt te zijn. Een van mijn collega's hier is moslim en heeft aangeboden met ons mee te gaan of op de markt een kip te kopen en zelf te slachten. We hebben nu dus een aantl huishoudens van binne bekeken en mooie erfjes en huisjes gezien. Erg leuk allemaal

tijd

Vandaag realiseerde ik me dat ik al over de helft van de tijd hier ben, net nu ik een beetje gewend geraakt. Als we door het dorp wandelen komen we regelmatig mensen tegen die roepen hallo dokter! Verder ben ik ook helemaal aan de tijd hier gewend. we leven vandaag in 8-7-2004, en ik zou niet weten welke datum het in global time is. Was in het begin erg verwarrend! Ze hebben hier de juliaanse kalender. Voor de geinteresseerden: in1582 is de hele wereld, behalve ethiopie overgegaan op de gregoriaanse kalender,hierdoor loopt ethiopie 7 jaar en 8 maanden achter op de rest van de wereld. het jaar bestaat uit 13 maanden, 12 maanden van 30 dagen en 1 maand van 5 of 6 dagen(schrikkeljaar). om het nog verwarrender te maken noemen ze maand 7 waar we nu in zijn de maand maart!maar dat weet ik nu dus allemaal. Dan denk je dat iemand uit 1985 net zo oud is als sandra, maar die is dus 7 jaar jonger en je voelt jezelf ook veel jonger! Met de tijd is het ook anders, ze beginnens ochtende als de zon opkomt om onze tijd 06.00 met 00.00 en 7 uur is dus 1 uur, wrg logischvinden ze, want de zon is dfan een uur op. Maar in dit geval gebruiken we op het ziekenhuis wel global time hebben we afgesproken. Het is een bijzonder land, met bijzondere mensen!

Deze week weer redelijk druk gehad, 3 onverwachte tweelingen rond 32-34 weken, die in partu binnen komen. Bij de eerste had ik er niet meteen aan gedacht, kwam met voorliggende navelstreng en positieve harttonen. Keizersnede gedaan. komen er twee mini kindjes uit, die het niet gehaald hebben. een dag later weer in mmet voorliggend handje echo:tweeling van 33 weken, keizersnee gedaan, doen het goed, vandaag ontslagen.Wel erg opgang moeten helpen met de borstvoeding. En vannacht een tweeling met uitgezakte navelstreng, waarnaast een voet, van het bovenste kind. Geen leven meer. Keizersnee en de baby die boven in lag, met voetbeneden doet het redelijk. Foto's: moeder tweeling gaat naar huis,en de twee baby's in een doos mee.

Vandaag weer naar de markt en een uitgebreid koffieritueel bij een van de verloskundigen thuis en vanavond heeft en vande studenten voor ons gekookt. Morege weer de zondagse wandeling en als het allemaal lukt gaan we naar de voetbalwedstrijd kkijken van staf ziekenhuis tegen staf technische school. Langzamerhand dus een sociaal leven hier opgebouwd! nu ga ik de slaap vanvannacht inhalen.

Rechts: koffie ritueel, practige manden hebben ze hier, sorry verkeerd om!

Zondagmiddagwandeling naarde waterval, ongeveer 1 1/2 uur hiervandaan.
rechts: het dorp Mota inde verte
midden: uitzicht over de canyon
links: met Anna en dr Agaew

rechts: de waterval, stelt momenteel niet veel voor, wel mooie ongeving

midden: op weg naar de waterval, altijd geinteresseerd gezelschap

Hier dan eindelijk wat foto´s vanmijn huisje. Links de douche die door de australische arts is achtergelaten, werkt prima, alleen lastig vullen, vooral met heet water
Rechts mijn keuekentje, waar je de tank ziet staan waar ik mijn handen onder was. verder erg simpel. 2 pitten/elektrisch/om te koken

Water

Water is hier een apart probleem. Het ziekenhuis is 10 jaar geleden gebouwd, maar al jaren is er geen water , want de waterleiding aansluitingen zijn kapot doordat de grond verzakt is. Er zouden nieuwe PVC pijpen aangelegd moeten worden, wordt al heel lng over gepraat. Wij moeten ons sbehelpen met emmertjes water. 3 keer per week worden drie grote emmers met water gevuld door een student die hier op de compound woont/Moges/ en zo wat bij verdient. Hoe het precies werkt snap ik nog niet, maar er schijnt ergens op het ziekenhuisterrein een kraan af en toe aan te gaan. Hij komt meestal rond 4-5 uur 's ochtende vroeg de emmers halen om te vullen. Soms is het water "op"en vult hij maar 1 emmer. Lokale bewoners halen hun water vak uit de rivier, vanmorgen nog zag ik een grote groep gevangen met tanks die kant uit lopen. Daar wordt ook de was gedaan.

Ook in de verloskamer en op de OK wassen we onze handen met water uit emmers. Op de VK hebben ze een grote tank met een kraantje staan, erg lux. Deze heb ik mezelf ook aangeschaft (4 euro!), want dat wast een stuk makkelijker. En in mijn huisje is een ingenieuze kampeer douche aangelegd door de vorige dokter David uit australie. Zwak straaltje, maar wel een echte douche. Je leert erg zuinig te zijn met water, laatste stadium is een emmer voor het toilet. Het went allemaal. Maar soms heb ik toch de neiging een kraan open of dicht te willen doen, want die zijn wel allemaal aangelegd.

Gisteren middag hebben we een wandelingetje gemaakt naar de waterval, een uur lopenhiervandaan. Daar sta je plotsling op een rif, en ziej dat we op een hoog plateau wonen. Prachtig uitzicht! De foto,s willen niet meer, probeer ik straks nog een keer. Dit bericht gaat alvast de deur uit.

Van de week voor het eerst 's nachts geroepen voor een bevalling van een overleden kind wat niet geboren wilde worden. Het was een vierde kind. Met een tang verlossing en een zeer moeizame schouderdystocie lukt het , een zeer zware baby. De moeder wist dat ze suikerziekte had, maar had geen medicijnen gekrege?!?! Preventie is toch het belangrijkste hier!!!

Het ziekenvervoer vindt hier op allerlei wijze plaats. Gesteund of gedragen, op een zelfgemaakte brancard, en de rijkeren huren een karretje met een paard.Het zo mooi om te zien hoe zorgzaam de familieleden altijd zijn. Ze blijven ook naast de patient in de kamer slapen en moeten ook voor het eten en drinken zorgen. Ik zie zelden een echtgenoot, maar heb begrepen dat de zwangere vrouw met 8 maanden weer bij haar ouders intrekt en met heer ouders naar het ziekenhuis gaat.

In de loop van de dagen zie je dan soms een echtgenoot, maar vaak niet. Overleden kinderen worden meestal ook meegenomen naar huis om daar te begraven, hoewel soms ook achtergelaten `for the dustbin`, zoals ze hier dan zeggen.

Een ander wonderlijk fenomeen vindt ik ook de buiging. In principe zijn ethiopiers erg trots, maar bij de begroeting buigen ze, als je ze op straat tegen komt. Je geeft de mensen die je kent een hand en raakt de schouders aan.

Als ik de gang van onze afdeling oploop zitten er altijd familieleden . Die staan op en buigen diep als je langs komt. Ik heb de neiging te zeggen blijf zitten, vooral die hele oudjes, die met moeite overeind komen.

Van de week hebben we een mooie oude orthodoxe kerk bezocht, in een eucalyptus bos. Prachtige sfeer. Als de mensen bij de deur komen maken ze een buiging, kussen de deur drie keer, slaan een soort kruis en kussen weer de deur, voor ze verder lopen. Ook onze collega met wie we waren deed hetzelfde.Ziet er erg vroom uit. Er zitten ook hier en daar priesters op straat, aan wie geld gegeven wordt en dan wordt ook het kruis in zijn hand uitgebreid gekust. Kortom a hugging community, daarom erg vreedzaam waarschijnlijk. Er is hier weinig criminaliteit zeggen ze, maar wel 600 mensen in de gevangenis.

Vanmorgen dacht ik dat het de laatste dagen eigenlijk zo´n beetje voortkabbelt, geen dramatische gebeurtenissen, je raakt ook wel gewend aan de medische misstanden hier. Gisteren weer een eclampsie (zwangerschaps vergifitging met stuipen)opgenomen die thuis van een tweeling te vroeg bevallen was. nooit gecontroleerd. Zij reageerde gelukkig goed op de medicijnen en het gaat vandaag beter met haar. 1 kind wil niet drinken die za lhet dus waarschijnlijk niet halen. Wel was er vanmorgen een hele happening, een van de studentverloskundigen kreeg een soort stuip aanval, voor iedereen was het meteen duidelijk dat dit het boze oog was en de priester werd erbij gehaald. Er is altijd een priester op het terrein, voor pastorale zorg. Ze werd met 4 man vastgehouden( haar collegastudenten)en de priester hield haar het kruis voor haar gezicht en gooide water over haar heen. Het duurde best lang voor ze bijkwam en is door haar collega's naar een traditioneelgenezer gebracht. toch wel een indrukwekkend gezicht.

Dit dus wat betreft de diverse geloven hier.

rechts, Het priesterhuis op hetkerketerrein

dagelijkse bezigheden

Injera in Wubet hotel

De rust is weergekeerd in het ziekenhuis. We hadden nog iemand met een kraambedpsychose, maar die is ook al weer met medicatie naar huis. Vierde doodgeboren kind, door wordt je toch ook gek van! De verloskundigen doen een heleboel zelf, zoals vacuumextracties, verwijderen van placenta, zonder verdoving!! Af en toe wordt ik geroepen als er iets niet goed gaat, en ik maak veel echo`s, iets wat ook hier op veler verzoek gedaan wordt! soms wel zinnig, vaak wat overbodig. Er zijn totmijn verbazing nog seeds geen keizersnedes gweest, ook een goed teken. Wel heb ik vanmorgen een grote verzakking geopereerd.

Langzamerhandben ik gewend aan het levensritme hier, vroeg op, prachtig ochtendlicht vanuit mijn huisje. We eten meestal 1 keer thuis en 1 keer in het hotel, waar ze hele lekkere injera hebben, het lokale voedselhier. Verveelt nog steeds niet, want er zijn een heleboel verschillende sausjes bij te bestellen. Wel is het nu vastentijd (voor Pasen) voor de orthodoxen, wat betekent dat er gen dierlijke producten gegeten worden, dus ook geen melk en eieren. Gelukkig zijn er een paar moslim winkeltjes waar je wel eieren kunt krijgen. En erschijnt een moslim slager te zijn. Vanmorgen heb ik in een klein winkeltje verse melk gekocht, zo van de koe. Eerst maar eens flink doorgekookt.

Dan lopen we 's morgens langs alle patienten en zijn er van allerlei klusjes, 's middags geen vast programma, alleen akute dingen. De nachten zijn tot nu toe erg rustig geweest. Dat komt ook vooral omdat de mensen vaak van ver moeten komen lopen en dat alleen overdag kunnen doen. Ook weer veel oponthoud natuurlijk. Dit betekent dat ik ook af een toe een wandelingetje kan maken, wat hier in de buurt erg leuk is. Achter het ziekenhuis terrein is een klein riviertje waar gewassen wordt en de koeien komen drinken. Fotograferen is geen enkel probleem, graag zelfs, als ik er een gemaakt heb en die laat zien, wil iedereen op de foto. En de mensen zien er hier prachtig uit meestal. Vrouwen vaak gehuld in witte doeken, de zogenoemde Gabi, mannen met een korte broek , een deken over de schouders en een stok in de nek, allemaal lang en mager, als de Masai uit Kenya.'s ochtends vroeg lopen alle kinderen in schooluniform langs de compound, er zijn verschilllende scholen, want verschillende kleuren uniform. De kleding hier is vrijwel allemaal van acryl gemaakt! een katoenen lap vinden is moeilijk, behalve de witte doeken.

Mota district hospital

Na alle heftige belevenissen van de eerste dagen is het nu
rustig, en misschien wel aardig om wat algemeens over Mota te vertellen.
The Mota region wordt
bevolkt door 1.2 miljoen mensen, in het
dorp zelf wonen 40.000 mensen, al zou je dat niet zeggen als je er doorheen loopt.
Oppervlakte is 83.000 vierkante km, zo groot als??? Dus patiënten moeten soms
van ver komen, bij een slechte infrastructuur.
Er zijn 5 health centres in dit gebied, die wel wat kunnen doen, maar de triage is nog
niet optimaal. Dit ziekenhuis is een
districts ziekenhuis met ongeveer 100 bedden, en geen specialisten (behalve de
visiting docters. ) Kleine ingrepen worden gedaan, maar een appendicitis moet
zelfs al verwezen worden naar een referral hospital (Bahir Dar(120km ) 0of
Debre Markos (220 km) Er is unreliable transport over roughroads. Bewoners
moeten vaak eerst lopen ,met een stretcher of gedragen worden naar de
hoofdweg,voor verder vervoer.
Dit gebied is de grootste producent van “ teff” ,een graan die gebruikt wordt voor het maken
van injera, een soort pannenkoek, die bij iedere maaltijd gegeten wordt. Ik
vond het erg lekker! Alles gebeurt nog met de hand en behulp van ossen en
ezels. Als je naar het landschap kijkt
ziet het er erg rijk uit- graanvelden, maarer is grote armoede.
In het ziekenhuis moet voor alles betaald worden. Een
bevalling kost 50 birr, 2euro en een keizersnee 250 Birr, ongeveer tien euro!!
5 birr per dag opname. En voor alles wat we gebruiken moet betaald worden, alle
handschoenen etc worden geteld!! Voor alle medicatie, labonderzoek of infusen
moet de familie eerst naar de administratie om te betalen en dan krijgen ze het
pas. Ook in spoedgevallen. Soms pak ik dan maar wat uit onze voorraad. We
hebben vanuit onze stichting ook wat
geld liggen om op die manier de heel arme patiënten te helpen. De lokale staf weet meestal goed wie dat wel
of niet nodig hebben.
Het ziekenhuis wordt niet optimaal bezet, in 2009 was de
bedbezetting 18%. Er zijn 3 GP’s, die
voornamelijk de afdelingen doen en de poli/emergency. Dit zijn artsen die twee jaar in een
districts ziekenhuis moeten werken om hun studie af te betalen. Er horen er 4
te zijn. Degen die er nu zitten zijn
adekwaat en aardig. Ze spreken ook goed engels. De staf van de verloskamer zou
uit 8 verloskundigen moeten bestaan, er zijn er nu 5, waarvan er 1 ook nog
binnenkort vertrekt. Er is al diverse malen druk gezet op de leiding om voor
vervanging te zorgen, maar er gebeurt niets. En dat terwijl het de laatste
jaren, sinds de komst van de gynaecologen drukker is geworden. In 2009 waren er 700 bevallingen met 17
moedersterftes, 56 verwezen, waarvan er een aantal onderweg zijn overleden of
geen geld hadden voor vervoer en naar huis gingen. Geschatte moedersterfte:6
%!! Dit was voor de komst van de
gynaecologen hier. Zomer 2010 is het
project hier gestart. Het aantal bevallingen is opgelopen tot 1200 per jaar en
de moedersterfte dramatisch gedaald tot
0,5 %.
Dit zijn zo wat gegevens over dit ziekenhuis, er zijn zoveel
indrukken te beschrijven, iedere dag weer, ben ik blij dat ik deze beslissing
heb genomen, en hoop wat goeds te kunnen doen voor de mensen hier. En met de
drieling gaat het goed, ze gaat morgen naar huis! We wachten af, ik heb haar
telefoonnummer ( ja, ze heeft een mobieltje!!!) en bel haar over een maand nog
een keer op.

De weg naar het ziekenhuis,aan het eind links ligt het ziekenhuis, er is een doorgaande weg met 3 grote dwarswegen in dit dorp. Het is veel groter dan ik dacht. 40.000 inwoners! Het is leuk wandelen in het dorp, de mensen buigen hie voor je als je langskomt. Respect voor de blanke?

Hieronder de doktershuisjes, aan de rand van het ziekenhuis terrein. Er is eenheel mooi uitzicht, met wel een prikkeldraad hek ervoor, een piepkleinverandaatje om te zitten

De markt is natuurlijk ook hier gewledig kleurrijk Weinig variatie in de groentes. Alhetbasale is er uien,tomaten, kool wortelen en aardappels. We koken meestal 1 keer perdag en de andere maaltijd lopen we naar het hotel, wwar de injera 20 bir kost. Wel 15 minuten hiervandaan.